Μία δίαιτα αποτοξίνωσης, και γενικά μία χορτοφαγική δίαιτα χωρίς παρουσία ζωικών προϊόντων, μπορεί να δημιουργήσει πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας. Αν δεν τρώμε τίποτε άλλο παρά φρούτα και λαχανικά, έχουμε εξασφαλισμένο πως είτε θα υποφέρουμε από αβιταμίνωση, είτε θα παρουσιάσουμε αναιμία. Γιατί; Τα φρούτα και τα λαχανικά δεν έχουν βιταμίνες του συμπλέγματος Β, δεν έχουν αρκετή πρωτεΐνη, δεν έχουν αρκετό ασβέστιο και γενικά είναι μία διατροφή που υπολείπεται πολύ σε πολλά. Τα οστά θα χάσουν το ασβέστιό τους, οι μύες θα αδυνατίσουν (μαζί και η καρδιά), το ανοσοποιητικό σύστημα θα βρεθεί εκτεθειμένο. Προσοχή: Το ανθρώπινο σώμα σας δεν θα μας ειδοποιήσει με κάποιο κόκκινο λαμπάκι όταν έχει έλλειψη από βιταμίνη Β12. Οι περισσότεροι άνθρωποι που μπαίνουν σε τέτοιες διαδικασίες νιώθουν υπέροχα στην αρχή γιατί αυθυποβάλλονται. Το τι νιώθουμε είναι ευμετάβλητο και υποκειμενικό. Η αναιμία και η αβιταμίνωση δεν είναι.
- Άγνοια βασικής βιοχημείας. Ο άνθρωπος διαθέτει το ήπαρ, ένα αποτελεσματικό όργανο που δεσμεύει πολλές από τις δυνητικά επικίνδυνες ουσίες του φαγητού, είτε αυτό είναι κρέας είτε φρούτα και λαχανικά.
- Άγνοια βασικών αρχών τοξικολογίας .Η «αποβολή των τοξινών» είναι το πρώτο πιασάρικο κόλπο, εύκολο να παπαγαλιστεί από όσους προωθούν της αποτοξίνωση και τα σχετικά προϊόντα. Τι είναι οι «τοξίνες»; Οι τοξίνες είναι μία αυθαίρετη έννοια που υπονοεί την δηλητηριώδη ιδιότητα μίας ουσίας. Θα σας έκανε εντύπωση αν μαθαίνατε ότι οποιαδήποτε ουσία (ανεξαρτήτως προέλευσης, είτε από κρέας είτε από φρούτα) μπορεί να έχει δηλητηριώδη επίδραση, αν υπερκαταναλωθεί; Μία ουσία δεν κατηγοριοποιείται σαν βλαβερή ή ασφαλής ανεξάρτητα της δόσης στην οποία λαμβάνεται, γι’ αυτό και ο όρος «τοξίνη» δεν έχει νόημα. ‘Ένα παράδειγμα είναι η παρότρυνση για να πίνουμε «άφθονο νερό» που συναντάμε στις δίαιτες αποτοξίνωσης. Το νερό είναι απαραίτητο για να ζήσουμε αλλά η υπερκατανάλωση νερού μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στο θάνατο.
- Μετατόπιση του προβλήματος και της ευθύνης. Αφού το συκώτι διαχειρίζεται τις ουσίες που εμπεριέχονται στις τροφές , το πρόβλημα των μεγάλων γευμάτων του Πάσχα και των Χριστουγέννων δεν είναι στις «τοξίνες» αλλά στις θερμίδες, στο υπερβολικό φαγητό με άλλα λόγια.
- Αδικαιολόγητη διχοτόμηση των τροφών σε δυνάμεις του καλού και του κακού: τα φρούτα και τα λαχανικά είναι οι καλοί , οι υγιεινοί ήρωες και τα κρέατα είναι οι κακοί, οι βλαβεροί. Μακάρι τα πράγματα να ήταν τόσο απλά .
Θα σας παραθέσω κάποιες δικές μου παρατηρήσεις στο θέμα: Συνήθως οι άνθρωποι που γίνονται ψυχωτικοί με τις τοξίνες υποφέρουν από κάποια μορφής διατροφική διαταραχή. Είτε έχουν νευρική ορθορεξία, είτε αδηφαγία, και πολύ συχνά προσκολλούνται σε όσους ενδυναμώνουν τον φόβο τους. Επίσης παρατηρώ σε αυτά τα άτομα το φαινόμενο Dunning-Kruger.
Τι μπορείτε εσείς να κάνετε γι’ αυτό;
Όταν ακούτε έναν ισχυρισμό για οποιοδήποτε τρόφιμο πως κάνει καλό ή κακό, το καλύτερο πράγμα που μπορείτε να κάνετε είναι δύο απλές ερωτήσεις. Η πρώτη είναι να ρωτήσετε τον “ειδικό” που προτείνει την αποτοξίνωση ποια είναι η χημική ουσία που κάνει το τρόφιμο αυτό υγιεινό ή ανθυγιεινό. Είναι σχεδόν απίθανο πως θα λάβετε συγκεκριμένη απάντηση, είτε θα σας πουν “το έχω ακούσει” ή “όλοι το λένε” ή “το διάβασα στο ίντερνετ” ή “θα σου στείλω βιντεάκι να δεις τι μας κρύβουν!” Αν πάλι σας πουν συγκεκριμένη ουσία, ρωτήστε σε τι δόση μπορεί αυτή η ουσία να κάνει κακό. Τότε θα σιγουρευτείτε πως ο άνθρωπος που διατυπώνει τον ισχυρισμό απλά παπαγαλίζει κάτι που διάβασε ή άκουσε αλλά ποτέ δεν μπήκε στον κόπο να δει αν αυτό που αναπαράγει είναι αλήθεια.
Και αν δε σας έπεισαν ότι διαβάσατε παραπάνω μπορείτε να διαβάσετε τι αναφέρει το επίσημο site του Harvard ή ο γιατρός Steven Novella.
Η αποτοξίνωση δεν είναι έννοια που πρέπει να χρησιμοποιείται σε διατροφικό πλαίσιο και κανονικά δε χρησιμοποιείται από όσους ενδιαφέρονται πραγματικά για την υγεία των πελατών τους.
Διαβάστε επίσης
Αποτοξίνωση και αφαγία: Μία ιστορία από το παρελθόν
Κακή Επιστήμη του Μπεν Γκολντέικερ
Στοιχειωμένος Κόσμος του Carl Sagan
Βιβλιογραφία
Βαλαβανίδης Αθ. (2007). Οικοτοξικολογία και Περιβαλλοντολογική Τοξικολογία-Ερευνητική μεθοδολογία για την εκτίμηση οικολογικού κινδύνου από επικίνδυνες χημικές ουσίες. Τμήμα Χημείας Πανεπιστημίου Αθηνών
Δημόπουλος Κ. και Αντωνοπούλου Σ. (2000). Βασική Βιοχημεία
Geissler and Powers. (2007). Human Nutrition
Καλή αρχή και από εδώ Αντρέα!
Πολύ ενδιαφέρων το θέμα της αποτοξίνωσης! Έτσι είναι, όλα κινούνται γύρω από το κέρδος! Το βλέπουμε και με τις εταιρίες συμπληρωμάτων.
Είμαι σίγουρος ότι το bolg σου θα βοηθήσει πολύ κόσμο όχι μόνο να διαχωρίσει τις αλήθειες από του μύθους, αλλά και να κάνει ένα βήμα πιο μπροστά προς στην επίτευξη των στόχων τους!
Περιμένουμε τα επόμενα άρθρα!
Από την πρώτη στιγμή που διάβασα αυτό το άρθρο έγινε από τ’αγαπημένα μου. Σαν να άναψε κάποιος ένα φώς και ξεδιάλυνε όλη τη παραφιλολογία που υπάρχει σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα της “αποτοξίνωσης”, ένα θέμα που βρίσκει τον τρόπο να είναι παντα επίκαιρο. Θίγεις κατά τη γνώμη μου τα πιο απλά αλλά και τα πιο σημαντικά σημεία ξεκαθαρίζοντας τα πράγματα.
Μεγάλο ατου αυτού του blog για μένα είναι η αμεσότητα του λόγου σου, που δεν στερείται ομως τεκμηριωμένων απόψεων με επιστημονικά δεδομένα.
Πολύ καλή δουλειά.
Καλή αρχή και δημιουργική!
Σωκράτη χαίρομαι που σε βλέπω και εδώ. Όσον αφορά αυτό που έθιξες:Υπάρχει η χαρακτηριστική έκφραση “στο βωμό του κέρδους”. Είναι το κέρδος η αιτία κάθε κακού ; Όπως το βλέπω εγώ το κέρδος δεν είναι απαραίτητα κακό ή ανήθικο, όλοι αμειβόμαστε για τις υπηρεσίες που προσφέρουμε και έχουμε ένα κέρδος. Είναι αυτό ανήθικο ; Εξαρτάται τι δουλειά κάνουμε κατά τη γνώμη μου. Στην περίπτωση που πουλάμε “φύκια για μεταξωτές κορδέλες” μάλλον είναι ανήθικο. Ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια.
Κατερίνα χαίρομαι που σου άρεσε το συγκεκριμένο άρθρο και το blog μου γενικότερα , ευχαριστώ για τα καλά λόγια.
Καλή αρχή και από εδώ Αντρέα! Ξεκίνησα να παρακολουθώ το blog σου και από το πρώτο κιόλας άρθρο μου έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον!
Αυτός ο μύθος της ‘αποτοξίνωσης΄είναι ένας από τους μύθους με τους οποίους μεγάλωσα όπως οι περισσότεροι από εμάς. Μία έννοια γενικόλογη και αόριστη, η ‘αποτοξίνωση’ χρησιμοποιείται κατα κόρον.
Βρίσκω πολύ εύστοχη την άποψή σου περί προσπάθειας να φύγουν οι ενοχές. Κάτι σαν ‘νίπτω τας χείρας μου’.
Νομίζω ότι μοιάζει με την έννοια της νηστείας. 40 μέρες νηστεία και μετά… πιάνουμε τον οβελία και τον ξεκοκκαλίζουμε :-)
Συμφωνω απολυτα με ολα οσα αναγραφονται. Η εφευρεση ασκοπων αναγκων φερει την χρηση αχρηστων σκευασματων. Η εννοια placebo χαρακτηριζει απολυτα αυτες τις περιπτωσεις. Το γεγονος οτι καποιος καταναλωσε παραπανω τροφη απο το κανονικο, αυτοματα λειτουργει ως ενοχικος παραγοντας. Υστερα, αυτο επηρεαζει τον τροπο που συμπεριφερομαστε ..
Εξαιρετικό wrap-up για άλλη μια φορά, Ανδρέα. Αυτό που θα ήθελα όμως είναι περισσότερες εξηγήσεις πάνω στην στάση σου. Συμφωνώ με όσα λες ενστικτωδώς: ο παχύσαρκος εαυτός μου μπορεί να τσακίζει δύο πιτόγυρα χωρίς ενοχές (έι, είναι απόφασή μου!) και να καταλαβαίνει πως αν η δίαιτά μου αποτελούνταν αποκλειστικά από πορτοκάλια αντί για κακοσυντηρημένο, λιπαρό κρέας με έξτρα τζατζίκι, θα έκανα και πάλι κακό στο σώμα μου, αλλά… δεν σταματά να αναρωτιέται: γιατί;
Π.χ. θα ήθελα μια-δύο αναφορές στο συκώτι μου πέραν του ότι “δεσμεύει πολλές από τις δυνητικά επικίνδυνες ουσίες του φαγητού” — αυτό μου το λένε όλα τα σχολικά βιβλία και η Wikipedia.
Σάββα ευχαριστώ! Όσον αφορά αυτό που ρωτάς:
Αν υποθέσουμε ότι το κρέας αν και σχετικά κακοσυντηρημένο δεν σου προκαλέσει κάποια μόλυνση τότε είναι μακράν καλύτερη επιλογή από το να κάνεις μία δίαιτα με πορτοκάλια και μόνο πορτοκάλια. Αυτό γιατί τα πορτοκάλια περιέχουν ελάχιστη πρωτεΐνη και επειδή πρωτείνη χρειάζεσαι απαραίτητα για να ζήσεις, μία πορτοκαλό-δίαιτα ή φρουτο-δίαιτα μπορεί να προκαλέσει ακόμα και τον θάνατο. Φυσικά υπάρχουν και άλλες επιλογές από κακοσυντηρημένο κρέας με τζατζίκι και μονοφαγία πορτοκαλιών.
Γενικά μιλώντας η χορτοφαγία και η δαιμονοποιήση των ζωικών προϊόντων είναι μία πολύ επικίνδυνη ιδέα. Αν κάτι τέτοιο το γνώριζαν οι χορτοφάγοι γονείς ενός 11χρονου βρέφους στην Γαλλία ίσως δεν θα είχαν αφήσει το παιδί τους να πεθάνει.
Περισσότερα εδώ
Στις χορτοφαγικές δίαιτες (οι δίαιτες αποτοξίνωσης αυτό είναι στην ουσία) πολλά πράγματα μπορούν να πάνε στραβά. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να τρως λαχανικά ή πορτοκάλια, απλά σημαίνει ότι πρέπει να έχεις και ένα ελάχιστο ποσό πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας στην διατροφή σου (τουλάχιστον 0,8γρ/κιλό). Κάτι που μία χορτοφαγική δίαιτα, ή “αποτοξίνωσης” απλά δεν μπορεί να στο παρέχει.
Αντιθέτως σου παρέχει πολλούς υδατάνθρακες, τους οποίους μπορείς να τους συνθέσεις και μόνος σου μέσω του συκωτιού και της διαδικασίας της γλυκονεογένεσης – άλλωστε εμείς οι άνθρωποι μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς υδατάνθρακες, πάλι δεν πάει να πει ότι δεν πρέπει να τρώμε απλά δεν είναι απαραίτητοι όπως οι πρωτεΐνες . Οπότε δεν είναι θέμα συκωτιού τόσο αλλά θέμα τι χρειάζεσαι από την διατροφή σου και τι παίρνεις.