Η ασπαρτάμη είναι ένα διπεπτίδιο, αποτελείται από 2 αμινοξέα, από το L-ασπαρτικό οξύ και την L-φαινυλανίνη. Χρησιμοποιείται στη βιομηχανία τροφίμων ως υποκατάστατο της ζάχαρης για 42 χρόνια και βρίσκεται σε περίπου 6000 τρόφιμα. Είναι πολλές φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη,  αλλά το μεγάλο της μειονέκτημα είναι πως δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε τρόφιμα που θα ψηθούν, π.χ. σε κέικ. Οπότε η βιομηχανία τροφίμων τη χρησιμοποιεί κυρίως σε αναψυκτικά.

Ασπαρτάμη

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως οτιδήποτε μειώνει τη χρήση σακχάρων σε αναψυκτικά συνεισφέρει στη μείωση (ή έστω στον περιορισμό της αύξησης) της παχυσαρκίας και ασθενειών όπως του σακχαρώδη διαβήτη.

Αν και ανθρωπογενής ουσία, τα 2 αμινοξέα που αποτελούν την ασπαρτάμη υπάρχουν σε πολλά τρόφιμα και είναι συστατικά της ανθρώπινης διατροφής εδώ και χιλιάδες χρόνια. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι ασφαλής για όλους τους ανθρώπους: Όσοι άνθρωποι πάσχουν από φαινυλοκετονουρία δεν πρέπει να καταναλώνουν προϊόντα με ασπαρτάμη ή φαινυλαλανίνη.

Τι γίνεται για τους υπόλοιπους όμως;

Το θέμα για οποιαδήποτε ουσία δεν είναι αν είναι ασφαλής ή όχι, αλλά σε ποιο εύρος δόσης είναι ασφαλής και από ποιο σημείο και μετά γίνεται τοξική, Αυτό ισχύει για όλες τις ουσίες, μέχρι και για το νερό. Ακόμα και το νερό  μπορεί να είναι  ακαριαία τοξικό, και να οδηγήσει μέχρι και στον θάνατο.

Μέχρι ποια δόση λοιπόν η ασπαρτάμη θεωρείται ασφαλής; Η αποδεκτή καθημερινή λήψη για την Ευρώπη είναι τα 40mg ανά κιλό σωματικού βάρους και 50 για τις ΗΠΑ.  Πρακτικά αυτό σημαίνει πως ένας άνθρωπος 80 κιλών μπορεί να καταναλώνει μέχρι και 3,2 γραμμάρια (40mgX80κιλά)  ασπαρτάμης.

Σε ένα κουτάκι cola zero υπάρχουν 180mg ασπαρτάμης. Οπότε για να εκτεθεί ένας άνθρωπος σε κίνδυνο πρέπει να καταναλώνει καθημερινά 17 κουτάκια cola zero. Εάν ένας άνθρωπος όντως καταναλώνει 17 κουτάκια cola zero κάθε μέρα, σίγουρα η ψυχική του υγεία αντιμετωπίζει προβλήματα, και εκτός αυτού, η  τεράστια δόση της καφεΐνης που θα παίρνει από όλη αυτή την cola μπορεί να τον στείλει στο νοσοκομείο με έντονες ταχυκαρδίες.

Πρόσφατα διέρρευσε πως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα κατηγοριοποιήσει την ασπαρτάμη ως ουσία 2B, δηλαδή πιθανώς καρκινογόνο. Παρ’ όλα αυτά κυριολεκτικά χιλιάδες μελέτες και γύρω στις 60 επιστημονικές επιτροπές έχουν βρει την ασπαρτάμη ασφαλή. Επιπλέον, κάποια που βρίσκονται στην ίδια κατηγορία με την ασπαρτάμη, όπως το να πίνουμε ζεστά ροφήματα, είναι καθημερινές συνήθειες, όπως και κάποια ξεκάθαρα αναγνωρισμένα καρκινογόνα, όπως το αλκοόλ ,είναι τύπου 1 καρκινογόνα αλλά τα ΜΜΕ δεν το αναφέρουν ποτέ, ενδεχομένως γιατί έχουν σταθερούς αγοραστές διαφημίσεων τις εταιρείες αλκοολούχων ποτών.

Η τελευταία ανασκόπηση της βιβλιογραφίας για το θέμα της ασπαρτάμης και του καρκίνου γράφει :

” Συνοψίζοντας, οι διαθέσιμες αποδείξεις δείχνουν πως η κατανάλωση ασπαρτάμης δεν είναι καρκινογόνος για τους ανθρώπους, και τα ανακόλουθα αποτελέσματα μπορούν να εξηγηθούν από ατέλειες στο σχεδιασμό και τη διαχείριση (παρά τις πρόσθετες αναλύσεις για να διευθετηθούν οι περιορισμοί των μελετών, όπως αναγνωρίζεται από τις αρμόδιες επιπτροπές”

Το πρόβλημα που προκύπτει από αυτή την αλλαγή στάσης του ΠΟΥ είναι πως υπάρχει σοβαρή πιθανότητα οι καταναλωτές να αρχίσουν να  φοβούνται τα προϊόντα που δεν έχουν ζάχαρη (ήδη γίνεται αυτό) και να στραφούν σε προϊόντα με περισσότερη ζάχαρη, και όλα αυτά για το καλό τους.

Γιατί ο ΠΟΥ μπαίνει σε αυτή τη διαδικασία;  Μπορούμε μόνο να υποθέσουμε. Πιθανότατα, ισχύει το σε “δουλειά να βρισκόμαστε”.  Ενδεχομένως, κάποιοι στον ΠΟΥ θέλουν να δικαιολογήσουν τον μισθό τους και τη θέση τους εφευρίσκοντας προβλήματα και αποδιοπομπαίους τράγους. Ενδεχομένως αυτή η ιστορία μας κάνει να σκεφτούμε αν χρειάζεται να ασχολείται ο οργανισμός υγείας με θέματα που ασχολούνται άλλοι οργανισμοί, όπως τα πανεπιστήμια και οι ερευνητές τους.

Η εμπιστοσύνη στον ΠΟΥ δεν πρέπει να είναι τυφλή, αποτελείται από ανθρώπους που δεν έχουν το αλάθητο. Ο ΠΟΥ έχει μέρος της ευθύνης για την απόλυτη παράνοια που επικράτησε στο χώρο της υγείας τα τελευταία χρόνια. Ο ΠΟΥ εκπροσωπεί ένα μοντέλο παγκόσμιου ιατρικού συγκεντρωτισμού αποφάσεων που μπορεί να οδηγήσει σε τεράστια πισωγυρίσματα στο χώρο της υγείας. Και να κάνουν μία εσφαλμένη εκτίμηση δεν πρόκειται κανείς να τους μειώσει το μισθό.

Εν κατακλείδι, η υπόθεση αυτή σχεδόν σίγουρα θα ωθήσει πολύ κόσμο να καταναλώνει περισσότερά προϊόντα με ζάχαρη και λιγότερα προϊόντα με γλυκαντικά όπως η ασπαρτάμη, και αυτό μάλλον δεν θα έχει καλή έκβαση.  Η ασπαρτάμη είναι μία από τις ουσίες που βοηθούν τους ανθρώπους να καλύψουν τις ανάγκες τους για γλυκό χωρίς να ανεβάσουν το σάκχαρό τους, με ότι αυτό συνεπάγεται.