Όταν οι μεγάλες δόσεις βιταμινών βλάπτουν

Από τον Ανδρέα Ζουρδό, Διαιτολόγο διατροφολόγο

“Να προσεύχεστε, να παίρνετε τις βιταμίνες σας και τίποτα δεν θα σας πάει στραβά”

Όταν το 1912 ο Πολωνός βιοχημικός Casimir Funk εμπνεύστηκε τον όρο “βιταμίνη” για να χαρακτηρίσει τις γνωστές σε όλους μας ενώσεις που υπάρχουν στο φαγητό μας , λίγο υποψιαζόταν πως αρκετά χρόνια μετά  αυτή η ατάκα του  Αμερικάνου παλαιστή,  Hulk Hogan, θα γινόταν η επιτομή της βιταμινοθεραπείας για εκατομμύρια κόσμο. Ίσως ο πιο γνωστός υποστηρικτής της υπερδοσολόγησης στις βιταμίνες ήταν ο Νομπελούχος χημικός Linus Pauling, ο οποίος είναι γνωστός για την  εμμονή του με την βιταμίνη C. Ο Linus Pauling είχε κερδίσει το βραβείο Νόμπελ σε άσχετο  θέμα με την  βιταμινή C,  και δεν κατάφερε να αποδείξει  τις απόψεις του βάσει δεδομένων.Όπως και να έχει η βιομηχανία συμπληρωμάτων στηρίζει μεγάλο μέρος των πωλήσεων της από τις πωλήσεις πολυβιταμινούχων ή απομονωμένων βιταμινών.To marketing  των σκευασμάτων έχει ενδιαφέρον. Ονόματα όπως π.χ. Life Extension ή Health Aid αφήνουν προφανή υπονοούμενα. Άραγε υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα να δικαιολογούν αυτές τις πωλήσεις;

Μία μελέτη που δημοσιεύτηκε στην American Journal of Epidemiology , η οποία είχε τεράστιο δείγμα , 182.000 ανθρώπους, έδειξε πως η χρήση πολυβιταμινούχου δεν είχε καμία επίδραση στις καρδιοπάθειες και στον καρκίνο. Κανένα θετικό για τα πολυβιταμινούχα αλλά και κανένα αρνητικό, αφού τουλάχιστον αποδείχτηκαν ασφαλή.

Βλέποντας την αναλυτική έκδοση της έρευνας, υπάρχουν μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία που δείχνουν το τυπικό προφίλ ενός χρήστη πολυβιταμινούχου στην Αμερική. Από τα δεδομένα προκύπτει πως είναι πιο πιθανό η χρήση να γίνει από Λευκούς, υψηλής μόρφωσης, που έχουν φρούτα και λαχανικά στην διατροφή τους , ενώ είναι λιγότερο πιθανό να είναι παχύσαρκοι και καπνιστές. Η μελέτη έγινε σε πληθυσμό με μέσο όρο ηλικίας τα 60 χρόνια, και ίσως γι’ αυτό δεν υπήρχαν διαφορές σε μία άλλη σημαντική μεταβλητή, που είναι η φυσική δραστηριότητα. (Σε αντίθεση με τα πολυβιταμινούχα, υπάρχει μία πληθώρα ερευνών για το δυναμικό που έχει η γυμναστική στην πρόληψη του καρκίνου και των καρδιοπαθειών)

Από την άλλη,  η έρευνα αυτή δεν απαντά  στο αν η διατροφή επαρκεί πάντα για να καλύψει το 100% των αναγκών σε βιταμίνες. Σίγουρα όχι πάντα, και ιδιαίτερα αν ακολουθούνται κατά γράμμα διάσημες δίαιτες, όπως έχει αποδειχθεί πρόσφατα.

Συμπερασματικά, η χρήση πολυβιταμινούχων δεν είναι πάντα αδικαιολόγητη αλλά δεν οδηγεί απαραίτητα σε καλύτερη υγεία, ούτε σε πρόληψη των καρδιοπαθειών και του καρκίνου. Αν και χιλιοειπωμένο, οι διατροφικές συνήθεις παρέα με την φυσική δραστηριότητα είναι ένας πολύ πιο τεκμηριωμένος τρόπος πρόληψης.