Από τον Ανδρέα Ζουρδό, Διαιτολόγο διατροφολόγο

Η ιδεολογία των βιολογικών προϊόντων δεν είναι κάτι καινούριο. Στηρίζεται στην φιλοσοφία ότι η μητέρα φύση  είναι μονόδρομος για μία καλή υγεία. Το δίλημμα που τίθεται  είναι απλό. Είτε διαλέγουμε κάτι φυσικό, είτε διαλέγουμε κάτι που έχει δεχτεί “χημικά” , κατά συνέπεια είναι βλαβερό για την υγεία μας και λίγα λεπτά αργότερα είμαστε στα τελευταία μας. Σχετικά με το δίλημμα αυτό, αναρωτιέμαι αν η παχυσαρκία που δημιουργείται από υπερκατανάλωση βιολογικών προϊόντων είναι μία υγιής κατάσταση.

Συχνά , η δικαιολόγηση της ύπαρξης των βιολογικών προϊόντων  είναι συναισθηματική και όχι επιστημονική.Τα επιχειρήματα  αποσκοπούν να μας ξυπνήσουν την νοσταλγία του παρελθόντος και του παλαιότερου “φυσικού” τρόπου ζωής. Αντί αυτού, θα με ενδιέφεραν τεκμηριωμένες αποδείξεις για το αν όντως έχουν ένα πλεονέκτημα για την τσουχτερή τιμή τους σε σχέση με τα συμβατικά ή πώς δικαιολογούνται οι σχετικές επιδοτήσεις από τα χρήματα των φορολογουμένων.

Μία πρόσφατη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας από  τον Dangour και τους συνεργάτες του, κατέληξε ότι τα βιολογικά προϊόντα δεν έχουν ανώτερη θρεπτική αξία από τα συμβατικά προϊόντα. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως οι  καταναλωτές πιστεύουν ότι τα βιολογικά προϊόντα δεν ψεκάζονται με εντομοκτόνα. Η αλήθεια είναι ότι ψεκάζονται με εντομοκτόνα.Ένα από αυτά η πυρεριθρίνη, φυσικό εντομοκτόνο  φυτικής προέλευσης που χρησιμοποιείται από τους βιοκαλλιεργητές , αποτελεί μία από τις δυνητικά τοξικές ουσίες που ψεκάζονται στα δέντρα. Άλλο ένα εντομοκτόνο που χρησιμοποιείται στην βιοκαλλιέργεια, η ροτενόνη, είναι μία νευροτοξίνη που έχει συνδεθεί με την ασθένεια του Parkinson.

Η εμμονή πως η διχοτόμηση “φυσικές – χημικές/μη φυσικές επιλογές”  επαρκεί για να κατατάσσουμε τις τροφές ως ωφέλιμες ή μη, είναι άνευ λογικής γιατί η κατάσταση της ζωής είναι μία συγχορδία χημικών αντιδράσεων.   Πρακτικά είμαστε κινούμενη χημεία, και αυτό είναι η φυσική μας κατάσταση. Στην καθομιλουμένη,  η έννοια του φυσικού έχει θετικό χαρακτήρα ενώ η έννοια του χημικού και του μη-φυσικού έχει αρνητικό. Αυτό μπορείτε να το διαπιστώσετε στην προσπάθεια προώθησης πολλών προϊόντων. Η πραγματικότητα διαψεύδει και αυτήν την κοινή πεποίθηση αφού ουσίες με μεγάλη τοξικότητα είναι προϊόντα της μητέρας φύσης.  Στρυχνίνη, ρικίνη, και αφλατοξίνες  είναι δηλητήρια που παράγονται στην φύση. Το ίδιο και ο υδράργυρος και το αρσενικό.

Συμπερασματικά, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την ανάδειξη των βιολογικών προϊόντων σε  μια πιο υγιή επιλογή από τα αντίστοιχα συμβατικά.  Ίσως αργότερα αποδειχθεί ότι όντως υπάρχει ένα πλεονέκτημα της μίας επιλογής από την άλλη, αλλά προς το παρόν είναι νωρίς. Σε μία κοινωνία που τα κύρια προβλήματα υγείας προέρχονται από την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, το κάπνισμα και την παχυσαρκία , τα βιολογικά προϊόντα  δεν έχουν αποδείξει την αξία τους.

Dangour, et al. (2009). Nutritional Quality of Organic Foods: a systematic review. American Journal of Clinical Nutrition. Vol. 90, No. 3, 680-685. doi:10.3945/ajcn.2009.28041.

Isman, M. B.(2006). Botanical Insecticide , deterrents and repellents in modern agriculture and an icreasingly regulated world. Annual Review of Entomology 51: 45-66

Στην συγκέντρωση της βιβλιογραφίας συνείσφερε η Κατερίνα Μιχαλάκη, Χημικός.